مراقبت‌های قبل از جراحی فک : آماده‌سازی برای یک فرآیند حساس
جراحی فک یکی از عمل‌های جراحی پیچیده و حساس است که اغلب برای اصلاح مشکلاتی مانند ناهنجاری‌های فکی، اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)، و یا ناهنجاری‌های دندانی-فکی انجام می‌شود.
برای اطمینان از موفقیت‌آمیز بودن جراحی و به حداقل رساندن خطرات و عوارض، مراقبت‌ها و آماده‌سازی‌های قبل از جراحی اهمیت ویژه‌ای دارند. این مراقبت‌ها شامل ارزیابی‌های پزشکی، آماده‌سازی روانی و فیزیکی بیمار، و هماهنگی دقیق با تیم درمانی است.
در این مقاله، به تفصیل به مراحل و مراقبت‌های قبل از جراحی فک می‌پردازیم.
ارزیابی‌های پزشکی اولیه
الف) معاینه بالینی و تاریخچه پزشکی
اولین گام در آماده‌سازی برای جراحی فک، ارزیابی کامل وضعیت بیمار است. پزشک جراح و دندانپزشک با بررسی تاریخچه پزشکی بیمار، وجود بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا، یا بیماری‌های قلبی را بررسی می‌کنند. این بیماری‌ها ممکن است بر روند جراحی و بهبودی تأثیر بگذارند و نیاز به کنترل دقیق‌تر داشته باشند.
ب) آزمایش‌های تشخیصی
برای ارزیابی وضعیت سلامتی عمومی بیمار و تشخیص مشکلات احتمالی، آزمایش‌های زیر انجام می‌شود:
- آزمایش خون: برای بررسی میزان هموگلوبین، سطح قند خون، عملکرد کبد و کلیه، و وضعیت انعقاد خون.
- تصویربرداری: شامل رادیوگرافی پانورامیک، سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی برای بررسی ساختارهای فک و دندان‌ها.
- نوار قلب (ECG): برای ارزیابی عملکرد قلب در بیمارانی که مشکلات قلبی دارند.
آماده‌سازی دندان‌ها و دهان
الف) ارتودنسی پیش از جراحی
در بسیاری از موارد، بیمار قبل از جراحی فک نیاز به درمان ارتودنسی دارد. این درمان به منظور مرتب‌سازی دندان‌ها و آماده‌سازی فک‌ها برای جراحی انجام می‌شود. معمولاً ارتودنسی بین ۶ ماه تا ۲ سال قبل از جراحی آغاز می‌شود.
ب) بهداشت دهان و دندان
حفظ بهداشت دهان و دندان قبل از جراحی بسیار مهم است. عفونت‌های دهانی یا بیماری‌های لثه می‌توانند خطر عفونت بعد از جراحی را افزایش دهند. بنابراین، بیمار باید:
- دندان‌های خود را روزانه با مسواک و نخ دندان تمیز کند.
- در صورت وجود پوسیدگی یا عفونت دندانی، قبل از جراحی آن را درمان کند.
- از دهانشویه‌های ضدعفونی‌کننده استفاده کند.
آماده‌سازی روانی و مشاوره‌های لازم
الف) مشاوره با جراح
بیمار باید جلسات مشاوره‌ای با جراح خود داشته باشد تا در مورد جزئیات جراحی، خطرات، عوارض احتمالی و نتایج مورد انتظار صحبت کند. این مشاوره‌ها به بیمار کمک می‌کند تا با دید باز و آگاهی کامل وارد فرآیند جراحی شود.
ب) مشاوره روانشناسی
جراحی فک می‌تواند از نظر روانی چالش‌برانگیز باشد. تغییرات ظاهری بعد از جراحی ممکن است بر اعتمادبه‌نفس و وضعیت روانی بیمار تأثیر بگذارد. در صورت نیاز، مشاوره با روانشناس می‌تواند به بیمار کمک کند تا با این تغییرات بهتر کنار بیاید.
رژیم غذایی و آمادگی تغذیه‌ای
الف) رژیم غذایی قبل از جراحی
قبل از جراحی، بیمار باید یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشد تا بدن او برای تحمل استرس جراحی آماده باشد. توصیه‌ها شامل موارد زیر است:
- مصرف پروتئین کافی برای بهبود سریع‌تر زخم‌ها.
- مصرف میوه‌ها و سبزیجات برای دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری.
- کاهش مصرف قند و چربی‌های اشباع.
ب) محدودیت‌های غذایی قبل از جراحی
بیمار باید حداقل ۸ ساعت قبل از جراحی از خوردن و آشامیدن خودداری کند. این اقدام برای جلوگیری از مشکلات تنفسی در حین بیهوشی ضروری است.
کنترل داروها و ترک عادات ناسالم
الف) داروهای مصرفی
بیمار باید تمام داروهایی که مصرف می‌کند، از جمله داروهای تجویزی، مکمل‌ها و داروهای گیاهی را به پزشک اطلاع دهد. برخی داروها، مانند رقیق‌کننده‌های خون (مانند وارفارین یا آسپرین)، ممکن است نیاز به قطع موقت داشته باشند.
ب) ترک سیگار و الکل
سیگار کشیدن و مصرف الکل می‌توانند روند بهبودی زخم‌ها را مختل کنند و خطر عفونت را افزایش دهند. بیمار باید حداقل ۲ تا ۴ هفته قبل از جراحی، این عادات را کنار بگذارد.
آمادگی جسمانی و فعالیت‌های بدنی
الف) حفظ تناسب اندام
بیمار باید با انجام فعالیت‌های بدنی منظم، وضعیت جسمانی خود را در بهترین حالت نگه دارد. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی یا یوگا می‌توانند به کاهش استرس و بهبود جریان خون کمک کنند.
ب) اجتناب از فعالیت‌های سنگین
حدود یک هفته قبل از جراحی، بیمار باید از انجام فعالیت‌های سنگین که ممکن است منجر به آسیب یا خستگی شدید شود، خودداری کند.
آماده‌سازی محیط خانه
بیمار باید قبل از جراحی، محیط خانه خود را برای دوران بهبودی آماده کند. این شامل:
- تهیه غذاهای نرم و مایع مانند سوپ، اسموتی و پوره.
- تنظیم محل استراحت با بالش‌های اضافی برای حمایت از سر و گردن.
- دسترسی آسان به داروها و لوازم بهداشتی.
هماهنگی با تیم جراحی
الف) تنظیم وقت جراحی
بیمار باید تاریخ و زمان جراحی را با تیم درمانی هماهنگ کند و تمام دستورالعمل‌های پیش از جراحی را رعایت کند.
ب) همراهی در روز جراحی
در روز جراحی، بیمار باید یک همراه داشته باشد که بتواند او را به بیمارستان برساند و پس از جراحی به خانه بازگرداند.
نتیجه‌گیری
مراقبت‌های قبل از جراحی فک نقشی کلیدی در موفقیت‌آمیز بودن این عمل جراحی دارند. این مراقبت‌ها شامل ارزیابی‌های دقیق پزشکی، آماده‌سازی دندان‌ها و دهان، تنظیم رژیم غذایی مناسب، و ایجاد آمادگی روانی و جسمانی است. با رعایت این موارد و هماهنگی نزدیک با تیم درمانی، بیمار می‌تواند از نتایج مطلوب‌تری برخوردار شود و خطرات جراحی را به حداقل برساند.
