شکاف کام و لب چیست؟ علت، علائم و راه‌کارهای درمانی آن
شکاف کام و لب (cleft palate) از نقایص مادرزادی است که می‌تواند چهره را غیرطبیعی نشان دهد. این احتمال وجود دارد که نوزادان با شکاف لب (Cleft lip)، شکاف کام و یا هر دو بدنیا بیایند. کودکانی که به این بیماری مادرزادی مبتلا هستند، هنگام شیرخوردن، شیر از بینی آنها خارج می‌شود. همچنین این نوزادان با مشکلات دندان نیز مواجه هستند. مثلا ممکن است دندان اضافی یا کم داشته باشند. این مقاله شما را بیشتر با این بیماری، علت راه‌کارهای درمان آن آشنا میکند.
شکاف لب و کام در چیست؟
در شکاف لب و کام سوراخی در بافت‌های دهان و لب بوجود می‌آید. شکاف لب (لب شِکَری) می‌تواند یک یا هر ۲ لب را درگیر کند و شدت آن از یک حفره کوچک تا یک حفره بزرگ متغیر است. سوراخ‌های بزرگ در لب به بافت بینی گسترش می‌یابند.
شکاف کام، سوراخی در پشت دهان است که می‌تواند تا جلوی آن ادامه داشته باشد. آشنایی با آناتومی دهان در درک این بیماری به شما کمک میکند. کام یا همان سقف دهان به ۲ بخش اصلی جلویی (سخت کام) و عقبی (نرم کام) تقسیم می‌شود. مهم‌ترین وظیفه آنها این است که بافت بینی را از دهان جدا کنند. وجودهرگونه شکاف در آنها باعث می‌شود تا بیمار در حرف زدن و غذا خوردن با مشکل مواجه شود. به همین دلیل زمانی که این نوزادان شیر می‌خورند، شیر از بینی آنها خارج می‌شود. چون کام در طی دوران بارداری و جنینی بخوبی رشد نکرده است و فضای بینی و دهان از یکدیگر جدا نیستند.
علت شکاف کام و لب چیست؟
پزشکان علت شکاف لب و کام را در دو فاکتور اصلی ژنتیک و عوامل محیطی خلاصه می‌کنند:
ژنتیک: اگر یکی از اعضای خانواده به این اختلال مادرزادی مبتلا باشد، احتمال بروز آن در کودک نیز افزایش پیدا میکند.
مشکلات دوران بارداری: به طور طبیعی بافت لب و دهان در طی ماه‌های دوم و سوم بارداری تکامل می‌یابند. رشد این بافت‌ها در نوزادانی که به این عرضه مبتلا هستند، در طی این ماه‌ها با اختلال مواجه می‌شود. برخی مادران به‌دلیل بیماری‌های زمینه‌ایی مجبور هستند از داروهای خاص مانند داروهای ضدتشنج یا سرطان استفاده کنند. این داروها می‌‌توانند ریسک بروز این عارضه را در نوزاد افزایش دهند. همچنین باید بدانید اضافه وزن مادر، مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی نیز کودک را در معرض این بیماری قرار می‌دهند.
- کمبود اسید فولیک
- بیماری‌های ژنتیکی
- بیماری‌های زمینه‌ایی مانند دیابی
- بیماری‌های عفونی مادر در طی بارداری
- کاهش سطح اکسیژن مادر در دوران حاملگی
آیا شکاف کام قابل درمان است؟
جراحی شکاف کام و لب بهترین و موثرترین راه برای درمان این عارضه است. این جراحی را با نام پالاتوپلاستی (palatoplasty) می‌شنوید. اهداف این عمل را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
- فضای بینی و دهان از هم جدا می‌شوند.
- این جراحی گفتار کودک را بهبود می‌دهد.
- از نشت مواد غذایی به بینی جلوگیری میکند.
- بافت نرم‌کامه ترمیم می‌شود.
عمل جراحی برای ترمیم شکاف لب و کام به بیهوشی عمومی نیاز دارد و معمولا چیزی حدود ۲ تا ۳ ساعت طول می‌کشد. برای بررسی وضعیت پزشک متخصص درخواست میکند تا بیمار یک یا ۲ روز در بیمارستان بستری باشد.
پس از جراحی آن، لازم است با غذاهای سبک و نرم تغذیه کنید. ممکن است این نوع رژیم غذایی برای چندین هفته ادامه داشته باشد.
برای جراحی بهتر میتوان از متخصص جراح فک و صورت دکترشهاب الدین عزیزی در این باره مشورت گرفت.
تشکر از دکترشهاب الدین عزیزی که برای من این جراحی رو انجام داد و من راضی بودم و چند نفر این عمل رو انجام دادن ولی هیچ تاثیری روی صورت من نداشت