پیوند استخوان تکنیکی است که در طی آن به استخوان افزوده می شود تا استخوان تقویت شود. این کار به ما امکان می دهد پی مستحکمی برای پشتیبانی ایمپلنت داشته باشیم. بدون پیوند استخوان در بسیاری از موارد استخوان استحکام یا حجم کافی برای نگه داشتن ایمپلنت را ندارد.
هدف نهایی از کاشت ایمپلنت، داشتن دندانی مستحکم، مقاوم و بی دردسر است. پس از پیوند استخوان فک باید مدتی فاصله زمانی تا کاشت ایمپلنت باشد تا استخوان فرصت التیام و سخت شدن داشته باشد اگر چه گاهی اوقات در مواردی که پیوند جزئی است، ممکن است نیازی به این کار نباشد.
با پیوند استخوان شکل و انحنای استخوان فک دوباره به حالت قبل برمی گردد و بخش از دست رفته پر می شود تا علاوه بر پشتیبانی ایمپلنت، ساختار صورت را نیز جوانتر و پرتر کند.
همانطور که پیوند استخوان ممکن است در ترمیم بازوها و پاها موثر باشد، پیوند استخوان برای تقویت استخوان فک نیز انجام می‌شود که آن را پیوند استخوان فک می‌نامند. در واقع دندانپزشکان پیوند استخوان دندان را در مناطقی از فک که در آن استخوان آتروفی یا تحلیل رفته است انجام می‌دهند تا تراکم و حجم استخوان را افزایش دهند.
بدون استخوان کافی در ناحیه فک، افراد مستعد ابتلا به انواع مشکلات بهداشت دهان و دندان هستند. دندان‌ها ممکن است جابه‌جا شوند، عفونت‌ها ایجاد شوند و فک در برابر شکستن آسیب‌پذیر باشد.
اینها تنها تعدادی از دلایلی است که مردم در مورد پیوند استخوان پرس و جو می‌کنند. اما یکی از مهمترین دلایل مربوط به ایمپلنت است. هنگامی که فردی دندانی را از دست می‌دهد و تصمیم می‌گیرد آن را با ایمپلنت دندان جایگزین نکند، ناحیه استخوان فک مورد نظر خراب می‌شود. بدون استخوان کافی در سرتاسر فک، ممکن است فرد نتواند در آینده تحت عمل ایمپلنت دندان قرار گیرد. در نهایت اگر فرد تصمیم بگیرد که ایمپلنت دندان انجام دهد، در این شرایط ابتدا باید پیوند استخوان دریافت کند.
چه افرادی کاندیدای مناسبی برای پیوند استخوان قبل از ایمپلنت هستند؟
همان طور که در ابتدا نیز به آن اشاره کردیم نیازی نیست که همه افرادی متقاضی ایمپلنت، اقدام به جراحی پیوند استخوان فک کنند. در واقع این روش صرفاً برای یک سری از بیماران مناسب است و حتماً قبل از کاشت ایمپلنت باید این جراحی مهم را انجام دهند. در این راستا افرادی که کاندیدای مناسبی جهت انجام پیوند استخوان فک برای ایمپلنت هستند، به شرح زیر عبارتند از:
- افرادی که دندان های خود را مدت زمان طولانی از دست داده اند.
- افرادی که به دلیل نداشتن دندان دچار تحلیل شدید لثه و استخوان فک شده اند.
- وارد شدن آسیب شدید به لثه و استخوان فک
- افراد مبتلا به بیماری پریودنتال
- نقص های مادرزادی
- کاهش شدید تراکم استخوان در فک بالا و پایین
خاطر نشان می شود که این موارد صرفاً براساس تحقیقات و بررسی های به عمل آمده در زمینه پیوند استخوان برای ایمپلنت دندان بیان شده است. به عبارتی تصمیم گیری نهایی در رابطه با پیوند استخوان قبل از ایمپلنت بر عهده دندانپزشک متخصص است. که پس از انجام معاینات و آزمایش های مختلف در این رابطه اظهارنظر خواهند کرد.
انواع پیوند‌های استخوان دندان
- اتوگرافت‌ها: این پیوند شامل استخوان از بدن خود فرد، مانند مفصل ران یا فک است.
- آلوگرافت‌ها: این پیوند از استخوان شخص دیگری، معمولاً جسد استفاده می‌کند.
- زنوگرافت‌ها: این پیوند شامل استخوان گونه‌ی دیگر مانند گاو، خوک یا مرجان است.
- آلوپلاست‌ها: این پیوند با مواد مصنوعی مانند فسفات کلسیم یا فسفوسیلیکات سدیم کلسیم (بیوگلاس) سروکار دارد.
یک تحلیل در سال ۲۰۱۹ اشاره کرد که ما هنوز مواد ایده‌آل بازسازی استخوان را تعیین نکرده‌ایم، اما مواد امیدوارکننده‌ی پیوند استخوان با استفاده از سلول‌ها، فاکتورهای رشد و داروهای اصلاح کننده‌ی ژن تحت بررسی قرار دارند.
پیوند استخوان در دهان چگونه انجام می شود؟
- پیش از شروع، بی حسی دریافت می کنید و بر علائم حیاتی شما در تمام طول عمل نظارت می شود.
- دهان کاملا تمیز می شود و ناحیه مورد عمل، آماده می شود.
- جراح برشی در لثه ایجاد می کند و آن را بالا میزند تا به استخوان زیر آن دسترسی پیدا کند.
- مواد استخوانی پیوندی در داخل استخوان قرار داده می شوند.
- پیوند استخوان با چسب قابل حل یا غشای مخصوص یا پیچ مخصوصی در جای خود ثابت می شود.
- محل برش بخیه می شود تا جوش بخورد.
کدام نوع پیوند استخوان برای کاشت ایمپلنت، بهتر است؟اگر گزینه پیوند اتوگرافت را انتخاب کنید یعنی از بدن خودتان استخوان برداشته شود، بیشترین احتمال موفقیت وجود دارد.
اشکال پیوند اتوگرافت در این است که در محل دیگری از بدنتان نیز باید جراحی صورت بگیرد تا استخوان برداشته شود. با این حال به دلیل کوچک بودن استخوانی که برداشته می شود، معمولا درد خفیفی پس از عمل تجربه می کنید و دوره نقاهت کوتاه است.
برخی افراد پیوند آلوگرافت را ترجیح می دهند. در این روش از بانک استخوان استفاده می شود و همه مواد استریل و فرآوری شده هستند.
استخوان گاوی یا حیوانات دیگر نیز پیش از استفاده کاملا فرآوری می شوند و به مواد کلسیتی تبدیل می شوند. هنگامی که پیوند می خورند، استخوان بدنتان از این مواد برای رشد استفاده می کند.
مواد سنتزی یا مصنوعی شامل سرامیک بر پایه فسفات کلسیم (مانند هیدروکسی آپاتیت یا تری کلسیم فسفات) است. از آنجایی که این مواد زیست فعال هستند، در بدن به صورت طبیعی شکل می گیرند و استخوان با کمک آنها خود را تقویت و بازسازی می کند. استفاده از مواد مصنوعی پیوندی، امکان انتقال بیماری را نیز به کلی برطرف می کند.
هر روش پیوند برای شرایط خاصی ممکن است بهتر باشد. بنابراین در این زمینه باید نظر جراح ایمپلنت را بپرسید.
پیوند استخوان دندان چقدر دردناک است؟
پیوند استخوان دندان که شامل برداشت مواد استخوانی از بدن خود بیمار نیست، روشی نسبتاً جزئی است.
در حین انجام عمل آرامبخش دریافت خواهید کرد، بنابراین تا قبل از اینکه اثر بیهوشی از بین برود دردی احساس نخواهید کرد. سپس، درد معمولاً در چند روز آینده با مسکن‌های بدون نسخه قابل‌تحمل است.
داروهای ضد درد با نسخه نیز ممکن است مناسب باشند. بسته به اینکه چه مقدار کار انجام شده است، ممکن است در طول دوره نقاهت چند هفته احساس ناراحتی کنید.
اما اگر مواد استخوانی از بدن خود شما به دست بیاید، روند بهبودی می‌تواند دردناک تر باشد، زیرا جراحی در دو مکان انجام می‌شود – به عنوان مثال مفصل ران و فک شما.
مقدار استخوانی که برداشته و سپس پیوند می‌شود معمولاً بسیار کم است، بنابراین دوره‌ی ناراحتی باید کوتاه باشد.
مراقبت های بعد از پیوند استخوان در ایمپلنت دندان
بعد از جراحی پیوند استخوان مقداری تورم و درد طبیعی است. دندانپزشک برای کنترل درد داروهای مسکن تجویز می‌کند. همچنین برای کاهش احتمال عفونت داروهای آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شوند. این داروها را باید به طور منظم مصرف کنید.
در چند روز اول ممکن است تکه‌های خارج شده استخوان را دهان خود احساس کنید. این تکه‌ها شبیه به نمک یا شن هستند. معمولا خروج این مقدار کم مواد پیوندی جای نگرانی ندارد. اما بهتر است با دندانپزشک خود تماس بگیرید تا از سلامت بافت پیوندی مطمئن شوید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مراحل کاشت دندان و مراقبت‌های بعد از پیوند استخوان باید با جراح فک و دهان مشاوره داشته باشید.
یادداشت پایانی
در این مطلب تلاش کردیم در مورد پیوند استخوان فک نکاتی را ارائه دهیم. اگر می‌خواهید این جراحی را انجام دهید حتما به جراح فک و صورت در تهران مراجعه کنید. شما می‌توانید برای انجام خدمات جراحی دهان به مطب دکتر شهاب الدین عزیزی متخصص جراحی فک،دهان و صورت مراجعه کنید.
