جا اندازی شکستگی بینی: علل، روش‌ها و مراقبت‌های پس از درمان
شکستگی بینی یکی از شایع‌ترین انواع آسیب‌های صورت است که در نتیجه ضربه‌های مستقیم به بینی رخ می‌دهد. این ضربه می‌تواند ناشی از حوادث مختلف مانند تصادفات رانندگی، ضربه‌های ورزشی، یا دعواهای فیزیکی باشد.
اتفاق شکستگی بینی علاوه بر درد و تورم، ممکن است منجر به تغییر شکل ظاهری بینی و مشکلات تنفسی شود. یکی از راه‌های اصلاح و درمان این نوع شکستگی، جا اندازی بینی است که به منظور بازگرداندن بینی به وضعیت طبیعی انجام می‌شود.
دکتر شهاب الدین عزیزی بهترین دکتر عمل بینی در تهران این مقاله به بررسی علل شکستگی بینی، علائم و نشانه‌های آن، روش‌های جا اندازی شکستگی بینی و مراقبت‌های لازم پس از انجام این فرآیند خواهد پرداخت.
علل شکستگی بینی
شکستگی بینی اغلب در نتیجه یک ضربه مستقیم و شدید به بینی اتفاق می‌افتد. برخی از شایع‌ترین علل شکستگی بینی عبارتند از:
– تصادفات رانندگی: در هنگام تصادف، به‌خصوص زمانی که فرد کمربند ایمنی نمی‌بندد یا صورتش به فرمان یا داشبورد برخورد می‌کند، احتمال شکستگی بینی بسیار بالا است.
– ورزش‌های پرخطر: ورزش‌هایی مانند فوتبال، بوکس، کشتی و ورزش‌های رزمی به دلیل برخوردهای فیزیکی شدید، می‌توانند موجب شکستگی بینی شوند.
– سقوط: زمین خوردن، به‌ویژه در شرایطی که فرد به جلو می‌افتد، ممکن است باعث برخورد صورت به زمین و آسیب به بینی شود.
– دعوا و درگیری‌های فیزیکی: ضربه به صورت در جریان درگیری‌های فیزیکی نیز یکی از علل شایع شکستگی بینی است.
– سوانح کاری: برخی از مشاغل پرخطر نظیر کارگران ساختمانی یا معدنچیان به دلیل احتمال برخورد با اجسام سنگین ممکن است دچار آسیب‌های جدی به بینی شوند.
علائم و نشانه‌های شکستگی بینی
شکستگی بینی معمولاً با مجموعه‌ای از علائم و نشانه‌های بالینی همراه است که تشخیص این وضعیت را تسهیل می‌کند. برخی از این علائم عبارتند از:
– درد شدید: شکستگی بینی معمولاً با درد شدیدی همراه است که ممکن است بلافاصله پس از آسیب شروع شود.
– تورم و کبودی: تورم در اطراف بینی و کبودی در ناحیه زیر چشم‌ها به‌عنوان علائم رایج شکستگی بینی مشاهده می‌شود.
– خونریزی بینی: یکی از نشانه‌های شایع شکستگی بینی خونریزی از حفره‌های بینی است که بسته به شدت آسیب می‌تواند خفیف یا شدید باشد.
– تغییر شکل بینی: در مواردی که شکستگی شدید باشد، بینی ممکن است به سمت راست یا چپ منحرف شود یا شکل کلی آن تغییر کند.
– اختلال در تنفس: به دلیل انسداد مجاری تنفسی ناشی از تورم یا جابه‌جایی استخوان‌های بینی، فرد ممکن است دچار مشکل در تنفس از طریق بینی شود.
– صدای خرد شدن استخوان: برخی از افراد هنگام حرکت بینی خود ممکن است صدای خرد شدن استخوان‌ها را بشنوند که این نیز می‌تواند نشانه شکستگی باشد.
تشخیص شکستگی بینی
پزشکان معمولاً با استفاده از مجموعه‌ای از روش‌های تشخیصی، شکستگی بینی را تأیید می‌کنند. ابتدا معاینه فیزیکی انجام می‌شود تا وضعیت ظاهری بینی و هرگونه تغییر شکل مشاهده شود. در بسیاری از موارد، پزشک از بیمار می‌خواهد که تاریخچه آسیب و علائمی که تجربه کرده است را شرح دهد.
– معاینه بالینی: پزشک با لمس بینی و نواحی اطراف آن ممکن است شکستگی را تشخیص دهد. علاوه بر این، میزان تورم، تغییر شکل و کبودی‌ها بررسی می‌شوند.
– تصویر برداری: برای تأیید نهایی شکستگی، پزشکان از تصویربرداری با اشعه ایکس یا سی‌تی اسکن استفاده می‌کنند. این روش‌ها به خصوص در مواردی که شکستگی شدیدتر است یا نیاز به جراحی باشد، اهمیت دارد.
جا اندازی شکستگی بینی
جا اندازی شکستگی بینی یا همان بازگرداندن استخوان‌های بینی به محل طبیعی خود، یکی از مهم‌ترین روش‌های درمان شکستگی بینی است. این فرآیند به دو صورت انجام می‌شود: جا اندازی بسته و جا اندازی باز.
جا اندازی بسته
جا اندازی بسته یک روش غیرجراحی است که معمولاً در مواردی که شکستگی ساده و بدون عوارض خاص است، به کار می‌رود. در این روش، پزشک با استفاده از دست، استخوان‌های بینی را به موقعیت اولیه خود باز می‌گرداند. این روش معمولاً تحت بی‌حسی موضعی یا عمومی انجام می‌شود.
– مراحل جا اندازی بسته:
– ابتدا پزشک محل شکستگی را با دقت معاینه می‌کند و از بی‌حسی موضعی برای کاهش درد استفاده می‌کند.
– با استفاده از ابزارهای خاص، استخوان‌ها به آرامی به موقعیت طبیعی خود هدایت می‌شوند.
– پس از جا اندازی، پزشک ممکن است از پانسمان یا گچ مخصوص برای تثبیت استخوان‌ها استفاده کند.
جا اندازی باز
در مواردی که شکستگی پیچیده‌تر است یا بافت‌های نرم اطراف بینی دچار آسیب جدی شده‌اند، جا اندازی باز که یک روش جراحی است، به کار می‌رود. در این روش، پزشک با ایجاد برشی در ناحیه بینی، استخوان‌های آسیب‌دیده را ترمیم و در موقعیت صحیح قرار می‌دهد.
– مراحل جا اندازی باز:
– این روش تحت بی‌هوشی عمومی انجام می‌شود تا بیمار هیچ‌گونه دردی احساس نکند.
– پزشک از برش‌های کوچک در اطراف بینی استفاده می‌کند تا به استخوان‌ها دسترسی پیدا کند.
– پس از قرار دادن استخوان‌ها در محل صحیح، زخم‌ها بخیه زده می‌شوند و بینی با پانسمان و گچ محافظت می‌شود.
مراقبت‌های پس از جا اندازی شکستگی بینی
پس از انجام جا اندازی شکستگی بینی، برای اطمینان از بهبود کامل و جلوگیری از عوارض احتمالی، مراقبت‌های ویژه‌ای لازم است. در زیر به برخی از این مراقبت‌ها اشاره می‌کنیم:
– استفاده از داروهای مسکن: پس از جا اندازی، ممکن است بیمار همچنان درد را تجربه کند. پزشکان معمولاً داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا استامینوفن تجویز می‌کنند تا درد و التهاب کاهش یابد.
– کمپرس سرد: استفاده از کمپرس سرد به کاهش تورم و کبودی کمک می‌کند. توصیه می‌شود که کمپرس سرد را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و چندین بار در روز بر روی بینی قرار دهید.
– اجتناب از فعالیت‌های فیزیکی سنگین: به منظور جلوگیری از آسیب دوباره به بینی، توصیه می‌شود تا چند هفته از فعالیت‌های فیزیکی شدید مانند ورزش‌های برخوردی یا وزنه‌برداری خودداری شود.
– خوابیدن به پشت: برای جلوگیری از فشار بر روی بینی، بهتر است بیمار به پشت بخوابد و از خوابیدن به پهلو یا روی شکم خودداری کند.
– پرهیز از فین کردن: فین کردن می‌تواند به بافت‌های ترمیم‌شده بینی آسیب برساند و بهبود را کند کند. توصیه می‌شود در هفته‌های اولیه پس از جا اندازی از فین کردن اجتناب شود.
عوارض احتمالی جا اندازی شکستگی بینی
اگرچه جا اندازی شکستگی بینی معمولاً موفقیت‌آمیز است، اما مانند هر فرآیند درمانی دیگری ممکن است با عوارضی همراه باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:
– عفونت: پس از جا اندازی، احتمال بروز عفونت در ناحیه بینی وجود دارد، به‌ویژه اگر جا اندازی باز انجام شده باشد. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند این خطر را کاهش دهد.
– تغییر شکل دائمی بینی: در برخی موارد، حتی پس از جا اندازی موفقیت‌آمیز، ممکن است شکل بینی به‌طور کامل به حالت طبیعی بازنگردد.
– مشکلات تنفسی: اگر شکستگی به‌درستی جا اندازی نشود، ممکن است مشکلات تنفسی برای فرد باقی بماند.
– خونریزی مداوم: خونریزی بینی در روزهای اولیه پس از جا اندازی ممکن است ادامه داشته باشد که در صورت شدت، نیاز به مراقبت بیشتر دارد.
نتیجه‌گیری
شکستگی بینی یکی از آسیب‌های شایع است که می‌تواند تأثیرات زیادی بر سلامت جسمی و روانی افراد داشته باشد. جا اندازی شکستگی بینی به عنوان یک روش اصلی درمان، نقش مهمی در بازگرداندن ظاهر طبیعی و عملکرد تنفسی بینی دارد. با این حال، موفقیت این روش به تشخیص صحیح، انجام درست عمل و مراقبت‌های پس از آن بستگی دارد.
