اطلاعات مفید در مورد درمان جراحی فک و صورت که باید بدانید
در عمل جراحی فک که جراحی ارتوگناتیک (orthognathic) نام دارد، ناهنجاریهای استخوان فک یا ناهمراستایی آنها اصلاح می شود و در نتیجه فکها و دندانها عملکرد بهتری خواهند داشت. اصلاحات فک میتواند به بهبود توازن و زیبایی صورت نیز کمک کند.
در صورتی که مشکلات فک دارید که با درمان ارتودنسی به تنهایی، اصلاح نمی شوند عمل جراحی فک گزینه اصلاحی مورد نیاز شماست. در بیشتر این موارد براکت نیز به دندانها متصل می شود تا نتیجه بهتری حاصل شود. براکت ارتودنسی ممکن است پیش از جراحی فک و یا در دوره بهبودی پس از جراحی فک (تا زمانی که بهبودی و همراستایی دندانها کامل شود) استفاده شود.
البته قبل از اقدام به جراحی فک و حتی درمان ارتودنسی باید از وضعیت سلامت لثه ها اطمینان حاصل کنید اگر لثه ها مریض باشند، عمل جراحی به درستی صورت نمی گیرد. در بعضی مواقع لثه نیاز به جراحی پیدا می کند.
آیا عمل جراحی فک در کودکان و نوجوانان نیز انجام می شود؟
عمل جراحی فک بر روی استخوان فک صورت می گیرد بنابراین باید سن رشد استخوانها به پایان رسیده باشد. معمولا رشد استخوانها در دخترها بین ۱۴ تا ۱۶ سالگی و در پسرها بین ۱۷ تا ۲۱ سالگی تمام می شود. پس از آن میتوان عمل جراحی فک انجام داد.
عمل جراحی فک بالا در چه مواردی انجام می شود؟
این جراحی برای اصلاح موارد زیر صورت می گیرد:
- جلو زدگی یا عقب ماندگی شدید فک بالا
- کراس بایت
- اوپن بایت (باز ماندن جلوی دهان در هنگام بستن فکها)
- شکاف لب
- دیده نشدن دندانها یا بیش از حد دیده شدن دندانها در هنگام لبخند
- کمبود رشد میانه صورت
عمل جراحی فک پایین در چه مواردی انجام می شود؟
جراحی فک پایین برای اصلاح موارد زیر به کار می رود:
- عقب ماندگی فک پایین
- جلو زدگی فک پایین
عمل جراحی چانه (جنیوپلاستی) در چه مواردی انجام می شود؟
این جراحی برای اصلاح کوچک بودن یا عقب بودن چانه انجام می شود. اگر عقب بودن چانه با عقب بودن دندانهای پایین همراه باشد، عمل جراحی فک پایین نیز همزمان صورت می گیرد اما در مواردی که فقط چانه عقب است و ارتباط بین دندانها چندان مشکل ندارد فقط جراحی چانه انجام می شود.
جلو بردن چانه : در عمل جراحی چانه، برش کوچکی در برجستگی پایین چانه ایجاد می شود و استخوان آن جلو کشیده می شود و سپس با پیچ و پلاک و یا با سیم در جای جدید ثابت می شود.
کوچک کردن چانه : همچنین ممکن است جراحی چانه برای کوچک کردن چانه های جلوزده انجام شود که در این صورت جلوی استخوان چانه برش خورده و برداشته می شود.
فواید جراحی فک
عمل جراحی فک فواید زیر را به دنبال دارد:
- تماس دندانها با هم بهتر می شود در نتیجه هم جویدن غذا درست و کامل انجام می شود و هم کمتر غذا بین دندانهایتان گیر می کند.
- تلفظ حروف و کلمات اصلاح می شود.
- اگر مشکل بلعیدن دارید، اصلاح می شود.
- به دلیل توزیع یکنواخت بار بر روی دندانها، ساییدگی و شکستگی یا لب پر شدگی آنها به حداقل می رسد.
- فشار زیادی که در ناهمراستایی دندانها یا فکها بر مفصل فک وارد می شود، برداشته می شود. این فشار زیاد به تدریج منجر به تخریب مفصل فک و دردها و مشکلات مربوط به آن می شود.
- مشکلات مربوط به تناسب بایت و بستن فکها برطرف می شود (مثلا در برخی افراد دندانهای آسیاب بزرگ بر روی هم جفت می شوند در حالی که دندانهای جلو به هم نمی رسند (اوپن بایت) ، این مشکل با جراحی فک اصلاح می شود)
- عدم توازن اجزاء صورت یا عدم تقارن پایین صورت اصلاح می شود. مثلا کوچک بودن چانه، عقب ماندگی چانه یا جلوزدگی آن، کراس بایت، اوربایت و غیره برطرف می شود.
- لبها بدون فشار و راحت بسته می شوند.
- سردرد، درد فک و گردن درد ناشی از فشار بر عضلات و مفصل فک برطرف می شود.
- گاز گرفتن گونه و زبان به حداقل می رسد.
- نقایص مادرزادی یا جراحات صورت را میتوان در جراحی فک اصلاح کرد.
- مشکل وقفه تنفسی در خواب (اپنه خواب) برطرف می شود.
عمل جراحی فک چه خطرات یا عوارضی ممکن است داشته باشد؟
عمل جراحی فک به طور کلی اگر توسط جراح فک و دهان با تجربه صورت بگیرد، ایمن و کم خطر است. به طور کلی عمل جراحی فک خطرات و عوارض زیر را ممکن است داشته باشد:
- از دست دادن خون زیاد
- عفونت
- صدمه دیدن عصب
- شکستن استخوان فک
- برگشتن فک به جای قبلی
- مشکلاتی در تناسب بایت (تماس دندانها) و درد مفصل فک
- نیاز به جراحی مجدد
- نیاز به عصب کشی در برخی از دندانها
- از دست دادن بخشی از فک
همه چیز در مورد حین عمل جراحی
عمل جراحی فک چگونه است؟
جراح پس از بریدن بافتها از داخل دهان و دسترسی به استخوان فک، برشهایی در استخوانهای فک ایجاد می کند تا آنها را حرکت داده و به موقعیت بهتری منتقل کند. پس از این که جا به جایی استخوانهای فک تمام شد، پلاک استخوانی کوچک، پیچ، سیم و حلقه های کشی برای ثابت نگه داشتن استخوانها در جایگاه جدید مورد استفاده قرار می گیرد. این سیمها و پیچها به مرور زمان بخشی از ساختار استخوان فک خواهند شد و نیازی به در آوردن آنها نیست.
در برخی موارد استخوان اضافی به فک افزوده می شود. این استخوان ممکن است از ران یا دنده برداشته شود. استخوان پیوندی با پلاک و پیچ در جای خود ثابت می شود.
در مواردی هم ممکن است لازم باشد استخوان تغییر شکل پیدا کند تا فک شکل بهتری پیدا کند.
عمل جراحی فک ممکن است در فک بالا، فک پایین، چانه و یا ترکیبی از اینها صورت بگیرد.
